Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego od 40 lat popularyzuje sztukę karykatury i satyry, organizując liczne wystawy w Polsce i na świecie, prowadząc badania naukowe, opracowując i udostępniając wyjątkową kolekcję rysunków, grafik, plakatów, malarstwa i rzeźby. W jego zbiorach znajdują się także unikatowe druki, w tym satyryczne i humorystyczne kalendarze oraz pocztówki, książki o tematyce związanej z karykaturą, albumy i katalogi wystaw, czasopisma satyryczne i humorystyczne, materiały o charakterze dokumentacyjnym dotyczące artystów uprawiających karykaturę.Muzeum Karykaturypowstało w roku 1978. Jego twórcą, a później długoletnim dyrektorem był znakomity rysownik i satyryk Eryk Lipiński. W 1983 roku muzeum zaprosiło zwiedzających do swojej stałej siedziby przy ulicy Koziej 11 w Warszawie. Od 2002 roku instytucja nosi imię swego założyciela. Rok 2018 to dla Muzeum Karykatury rok jubileuszowy, który pragniemy zainaugurować wyjątkowym wydarzeniem i towarzyszącą mu publikacją.
„Piękne i Bestia” to tytuł projektu inspirowanego twórczością niezwykłej osobowości polskiego kina, reżysera i scenarzysty Jerzego Hoffmana oraz kreacjami aktorek, które wystąpiły w jego filmach. Nie ma wątpliwości, że Jerzy Hoffman na stałe wpisał się do historii polskiego kina, między innymi za sprawą stworzonych przez niego historycznych dzieł, takich jak ekranizacja sienkiewiczowskiej „Trylogii”. Jego filmy stały się także punktem odniesienia dla innych twórców i inicjatorów działań artystycznych, czego dowodem jest chociażby wystawa „Piękne i Bestia” w Muzeum Karykatury i towarzyszący jej kalendarz na 2018 rok. Na kartach kalendarza znalazły się zdjęcia i karykatury związane między innymi z takimi produkcjami, jak „Pan Wołodyjowski” (1969), „Potop” (1974), „Trędowata” (1976), „Znachor” (1981), „Piękna nieznajoma” (1992), „Ogniem i mieczem” (1999), „Stara baśń. Kiedy słońce było bogiem” (2003) czy „1920 Bitwa Warszawska” (2011). Tytułowe „Piękne” – polskie aktorki, którym Jerzy Hoffman powierzył role w swoich filmach oraz „Bestia” – sam reżyser przedstawieni zostali w dwóch odsłonach. Pierwsza z nich to rysunki grafika i karykaturzysty Dariusza Łabędzkiego. Druga – portrety oraz fotożarty autorstwa fotografika i reportera Zenona Żyburtowicza.
Jerzy Hoffman – trochę zaskoczony nadaniem mu „bestialskiego” przydomka, pozostawił „Pięknym” ewentualną ocenę sposobu i stylu jego pracy na planie filmowym. Jest na pewno twórcą, który potrafi w niezwykły sposób „opowiadać” o losach bohaterek swoich filmów. Jego oko – oko reżysera – pięknie obserwuje wcielające się w ich role aktorki i jest pewne efektu, który bez wątpienia wzbudzi emocje wśród widzów: od poruszenia po wzruszenie, od strachu po śmiech, od niepewności po zachwyt. Czasem jest to wynik jednej, wyjątkowej chwili, czasem – wielu spędzonych na planie wspólnie z całym zespołem godzin. Wydaje się jednak, że to nie przypadek, że aktorki w filmach Hoffmana grają w sposób niezwykły i piękny. Nawet wtedy, gdy muszą poddać się oryginalnej charakteryzacji lub zmierzyć się z zaskakującymi elementami scenografii.
„Piękne i Bestia” to już kolejny projekt Muzeum Karykatury zainspirowany filmami Mistrza. Pamiętamy sukces, jaki w 1999 roku odniosła wystawa pt. „Oooo-powieści Hoffmana, czyli filmowe Ogniem i mieczem na wesoło”. Również zorganizowana cztery lata później ekspozycja pt. „Stara Baśń na wesoło. Wokół filmu, legend i powieści” cieszyła się ogromnym zainteresowaniem zwiedzających i mediów. Znów trafiamy na dobry moment i dwie niezwykłe okazje, by przypomnieć sylwetkę oraz dorobek Jerzego Hoffmana. Tak się bowiem złożyło, że 15 marca 2017 roku obchodził on swoje 85. urodziny. Razem z niezwykłymi historiami i pięknymi bohaterkami z jego filmów Muzeum Karykatury wkracza w rok 2018 związany z jubileuszem instytucji oraz planami nowych przedsięwzięć naukowych, wystawienniczych oraz inwestycyjnych.
Realizacja projektu „Piękne i Bestia” była możliwa dzięki osobistemu zaangażowaniu Państwa Jagody Prądzyńskiej-Hoffman i Jerzego Hoffmana, za co w tym miejscu składam im obojgu serdeczne podziękowania. Dziękuję również wszystkim „Pięknym” – wspaniałym kobietom i aktorkom, które wyraziły zgodę na udział w przedsięwzięciu. Za opracowanie jego koncepcji i przygotowanie odpowiedzialni byli Zenon Żyburtowicz oraz Dariusz Łabędzki, który jest także autorem projektu graficznego kalendarza. Dziękuję im obu. Słowa podziękowania kieruję również do Sponsorów i Partnerów projektu, wśród których znaleźli się Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik sp. z o.o. oraz Państwo Anna i Janusz Kasztelewiczowie, studio graficzne Atelier A3 oraz Zakłady Poligraficzne Serigraf L. Majchrzak, I. Oppeln-Bronikowska Sp. J. Dziękuję również wszystkim Patronom medialnym, którymi są: TVP 2, Polskie Radio RDC, Miesięcznik „Stolica”, Magazyn „Ambasador”, Miesięcznik „Kino”, Tygodnik „Przegląd”, Kultura Dostępna, Gdzie? Co? Informator Kulturalny, Agencja Fotograficzna East News, Portal FilmPolski.pl oraz Portal Wirtualna Polska.
Drogi Mistrzu, Panie Jerzy, życzymy 100 i więcej lat!
…a Muzeum Karykatury? Niech mu się też wiedzie!
Elżbieta Laskowska
dyrektor Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego