Wstecz

KAROL BARANIECKI
BIO

Rysownik, karykaturzysta, satyryk, autor plakatów, ilustracji książkowych i filmów animowanych. Studiował filologię polską na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Odbył również prywatne studia plastyczne u profesorów Stanisława Matzke i Fryderyka Kleinmana (1928-1934). Jako rysownik satyryczny zadebiutował w 1928 r. na łamach lwowskiego pisma humorystycznego "Pocięgiel". Rysunki i karykatury swojego autorstwa publikował również w czasopismach: "Wróble na Dachu" (1931-1939), "Szczutek" (1934), "Szpilki" (1936-1939), "Sygnały" (1934-1939), "Chochoł" (1938), "Omnibus" (1937). W pierwszych latach II wojny światowej przebywał poza Lwowem, podejmując się różnych prac, aby utrzymać rodzinę. Następnie, już jako żołnierz I Armii Wojska Polskiego, rozpoczął współpracę z prasą wojskową, m.in. z frontową gazetą "Zwyciężymy", a następnie z "Głosem Żołnierza" (1944). Rysował również dla lubelskiego "Stańczyka" (1944). Po wojnie zamieszkał w Łodzi. Jego rysunki publikowały liczne periodyki i gazety codzienne w kraju i zagranicą, m.in.: "Szpilki" (wydawane ponownie od 1945), "Rózgi", "Mucha" (1951-1953), "Polska Zbrojna" (1945-1951), "Trybuna Wolności", "Trybuna Robotnicza", "Odrodzenie", "Świat", łódzki "Express", "Pobudka", "Nowa Kultura" oraz wychodzący w Moskwie "Krokodyl". Był współzałożycielem dwutygodnika humorystyczno-satyrycznego "Karuzela", wydawanego od 1957 r. w Łodzi. Przez wiele lat, do 1978 r. kierował jego działem graficznym.

Był wielokrotnie nagradzany w konkursach rysunku satyrycznego w kraju i za za granicą. Wśród ważniejszych wystaw, w których uczestniczył i zdobywał wyróżnienia są m.in.: Wystawa Karykatury Polskiej - Warszawa 1953 (III nagroda), Wystawa Satyry - Polskie Dzieło Plastyczne w XV-lecie PRL - Warszawa 1961 (wyróżnienie), Ogólnopolska Wystawa Satyry - Łódź 1974 (II nagroda), I Ogólnopolskie Triennale Satyry - Łodź 1976, II Ogólnopolska Wystawa Satyry - Warszawa 1977 oraz w prezentacje organizowane przez redakcje "Szpilek" (Warszawa 1956, 1960 i 1967) i "Karuzeli" (Łódź 1962, 1967 i 1972). Jego prace były również wystawiane na międzynarodowych festiwalach satryry i humoru, m.in.: w Wiedniu w 1955, Bordigherze w 1957 i 1960, Montrealu w 1965, 1967, 1969 i 1971, Paryżu w 1966, Moskwie w 1968 (I nagroda redakcji czasopisma "Krokodyl") i 1973 (II nagroda w konkursie "Satyra w walce o pokój") oraz w Sofii w 1975 r.

Był twórcą oprawy plastycznej oraz projektów postaci do filmów rysunkowych dla dzieci, realizowanych w Studio Małych Form Filmowych Se-ma-for w Łodzi. Wśród nich są Piotruś i jego pies z serii "Zaczarowany ołówek" (1964-1977). Wraz z zespołem twórców serialu był dwukrotnie nagradzany przez dziecięce jury Międzynarodowego Tygodnia Filmów Rozrywkowych - Viennale w Wiedniu (1966 i 1967). Za osiągnięcia twórcze w dziedzinie grafiki oraz animacji został uhonorowany w 1977 r. Nagrodą Prezesa Rady Ministrów. Należał do Związku Polskich Artystów Plastyków i Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

Ilustracje
Afanasjew J., Mucha i anioł, [il. K. Baraniecki i K. Wiśniak], "Iskry", Warszawa 1959.
Humor z tornistra, [il. K. Baraniecki et al.], Wydawnictwo Żołnierza Ludu, b.m.w. 1960.
Felietony S. Wiecheckiego - Wiecha, "Karuzela" od 1960.
Kto, kiedy, dlaczego, T. 1, red. J. Herlinger i B. Kupis, [il. K. Baraniecki et al.], "Iskry", Warszawa 1964.
Skąd my się znamy?, [il. K. Baraniecki], Wydawnictwa Łódzkie, Łódź 1970.
Afanasjew J., Mam w nosie lorda, proszę pana!, [il. i proj. okł. K. Baraniecki], Wydawnictwa Łódzkie, Łódź 1971.
Dubiec A., Myśli frasobliwe, [z rys. K. Baranieckiego i J. Skoniecznego], "Festinus", Łodź 1997.

Filmy
"Ballada o królewnie Lilianie" - scenariusz, 1962
"Pali się!" - scenografia, 1962
"Czapki na sprzedaż" - scenariusz, 1963
"Szczeniak" w serialu "Tomek i pies" - scenografia, 1964
"Zaczarowany ołówek" - serial - opracowanie plastyczne, 1964-1977
"Na podwórzu" w serialu "Zaczarowany ołówek" - scenariusz i reżyseria, 1964
"Pogoń", "Opiekun ptaków" w "Zaczarowany ołówek" - scenariusz, 1964
"Awantura w sadzie" - scenariusz i opracowanie plastyczne, 1967
"Tajemnicza butelka" w "Zaczarowany ołówek" - scenografia , 1974
W 1991 r. powstał film pełnometrażowy "Podróż z zaczarowanym ołówkiem", w którym zostały wykorzystane materiały z odcinków 27-39 serialu "Zaczarowany ołówek" oraz wcześniejsze oryginalne projekty. Wszystkie filmy zostały wyprodukowane w Studio Małych Form Filmowych Se-ma-for w Łodzi.

opracowanie: Elżbieta Laskowska