ERYK LIPIŃSKI

Wstecz

ERYK LIPIŃSKI
1908 Kraków - 1991 Warszawa

Grafik, karykaturzysta, prozaik. W latach 1933-39 studiował malarstwo, grafikę użytkową, scenografię, liternictwo i typografię w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierunkiem profesorów: T. Pruszkowskiego, E. Bartłomiejczyka, W. Daszewskiego i B. Lenarta. Zajmował się plakatem, rysunkiem satyrycznym, ilustracją książkową, scenografią, wystawiennictwem. Pisał teksty kabaretowe, felietony, książki o historii karykatury i rysunku satyrycznego. Jako karykaturzysta debiutował w 1928 r. w czasopiśmie „Pobudka”. Zaś jako autor plakatów - w 1935 r. W tym samym roku wraz z Z. Mitznerem założył tygodnik satyryczny „Szpilki”, którego był redaktorem naczelnym (1935-37) i gdzie publikował swoje rysunki. Podczas II wojny światowej współpracował z podziemiem, zajmował się fałszowaniem dokumentów i banknotów. Zatrzymany w ulicznej łapance już w sierpniu 1940 r. trafił do obozu w Auschwitz wywieziony jednym
z pierwszych transportów. Dzięki pomocy przyjaciół i rodziny został zwolniony z obozu, wrócił do Warszawy, gdzie kontynuował wcześniejsze zajęcia. Pomagał przyjaciołom i znajomym zamkniętym w getcie. Kilkakrotnie aresztowany, przesłuchiwany na Szucha i więziony na Pawiaku, na Daniłowiczowskiej i na Rakowieckiej zawsze szczęśliwie wychodził z opresji. Wybuch powstania zaskoczył artystę na Saskiej Kępie, skąd trafił do obozu przejściowego w Pruszkowie. Po zakończeniu wojny był korespondentem prasy polskiej na procesie norymberskim. Następnie pełnił funkcję redaktora naczelnego „Szpilek” (1946-53), kierownika artystycznego „Zwierciadła”, współredaktora „Muchy” i „Kuriera Polskiego”. Swoje rysunki publikował na łamach m.in.: „Karuzeli”, „Świata”, „Stolicy”, „Przekroju”, „Panoramy”. Współpracował z wieloma wydawnictwami (m.in.: „Czytelnik”, „Iskry”, Wydawnictwo Literackie, Krajowa Agencja Wydawnicza). Był inicjatorem, komisarzem i uczestnikiem I Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie (1966). Brał udział w kilkudziesięciu wystawach plakatu i karykatury w kraju i za granicą, niejednokrotnie będąc ich współorganizatorem. Miał szereg pokazów indywidualnych. Laureat odznaczeń państwowych oraz wielu prestiżowych krajowych i zagranicznych nagród artystycznych, w tym: Złotej Szpilki (1966), Złotej Szpilki z Wawrzynem (1972) oraz nagrody American Associated of Editorial Cartoonist (1981). W 1978 r. założył Muzeum Karykatury w Warszawie, którego został kustoszem i dyrektorem. Był również inicjatorem powstania i pierwszym prezesem Stowarzyszenia Polskich Artystów Karykatury (SPAK) oraz Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce. W 1991 r. został uhonorowany tytułem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.