Międzynarodowa Wystawa
SATYRYKON – LEGNICA 2018
grudzień 2018 – luty 2019
Przełom 2018 i 2019 roku w Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego upływa pod znakiem legnickiego Satyrykonu. Tradycyjnie już prace uczestników konkursu zorganizowanego przez Legnickie Centrum Kultury im. Henryka Karlińskiego oraz Fundację Kulturalno-Społeczną Satyrykon może obejrzeć również widownia w stolicy.
Satyrykon to jeden z najważniejszych na świecie konkursów na rysunek satyryczny. Rokrocznie biorą w nim udział zarówno młodzi, jak i starsi twórcy, profesjonaliści i amatorzy z różnych stron świata. Na tegoroczną, 41. edycję zgłosiło się 584 autorów z 54 krajów, a na wystawę zakwalifikowano 174 prace 116 artystów.
Pokaz w Muzeum Karykatury tworzą najciekawsze przedstawienia motywu przewodniego konkursu, którym w tym roku była „Empatia”. Artyści podjęli się próby zdefiniowania tego pojęcia, ukazując przejawy empatii lub ich brak w różnych zachowaniach człowieka, jednocześnie zwracając uwagę na tę istotną społecznie kwestię. Ważną częścią ekspozycji są też prace poruszające aktualne zagadnienia, reprezentujące stałą kategorię konkursową „Satyra i żart”. Zwiedzający zobaczą dzieła wykonane różnymi technikami, m.in. rysunki satyryczne, grafiki i plakaty.
Wśród uczestników wystawy znaleźli się m.in.: Doru Axinte (Rumunia), Marco de Angelis (Włochy), Tomasz Broda (Polska), Jerzy Głuszek (Polska), Nika Jaworowska-Duchlińska (Polska), Ryszard Kaja (Polska), Robert Kempisty (Polska), Jarosław Korczak (Polska), Jiři Koštýř (Czechy), Andrei Popov (Rosja), Zbigniew Woźniak (Polska) – laureat tegorocznej Grand Prix Satyrykonu.
SATYRYKON to konkurs otwarty dla rysowników, grafików, malarzy, rzeźbiarzy, plakacistów i fotografików, organizowany przez Legnickie Centrum Kultury wspólnie z Fundacją Kulturalno-Społeczną Satyrykon. Jego inicjatorami w 1977 roku byli legniczanin Andrzej Tomiałojć i wrocławianin Robert Szecówka. Początkowo Satyrykon miał charakter lokalny - był wówczas wystawą rysunków środowiska wrocławskiego, ale już w 1978 roku przekształcił się w ogólnopolską, konkursową wystawę rysunku satyrycznego. Legnica była pierwszym i przez wiele lat jedynym miejscem spotkań twórców polskiej satyry, zaś sam Satyrykon skutecznie przyczyniał się do popularyzacji rysunku satyrycznego w Polsce. W ciągu następnych lat Satyrykon wzbogacał swój program i poszerzał formułę. W 1980 roku po raz pierwszy zorganizowana została Międzynarodowa Wystawa Fotograficzna Fotożart, zaś prace nadsyłane na konkurs rysunku satyrycznego oceniano w dwóch kategoriach: satyry i żartu. Obie wystawy łączyła wspólna nagroda Grand Prix Satyrykonu. W 1985 roku Ogólnopolska Wystawa Rysunku Satyrycznego stała się oficjalnie konkursem międzynarodowym. Wówczas nawiązane zostały ścisłe kontakty z wieloma artystami, krytykami sztuki i organizatorami festiwali z zagranicy. Co roku na Satyrykon wpływają tysiące prac kilkuset autorów z kilkudziesięciu krajów świata.
Kurator: Elżbieta Pietraszko, Satyrykon Legnica
Projekt plakatu: Monika Hanulak
Grand Prix
I Nagroda, Złoty Medal
II Nagroda, Srebrny Medal
III Nagroda, Brązowy Medal
Wyróżnienie
Wyróżnienie
I Nagroda, Złoty Medal
II Nagroda, Srebrny Medal
III Nagroda, Brązowy Medal
Wyróżnienie
Wyróżnienie
Ekspozycja
fot. Ireneusz Sobieszczuk
Szpile Satyrykonu
Satyrykonowi od początku towarzyszyły działania wykraczające poza sztuki plastyczne. Do tej tradycji nawiązuje również niniejsza, stosunkowo „młoda” w porównaniu z 41-letnią tradycją imprezy, inicjatywa nagradzania niepokornych inspirujących Osobowości.
Od 2013 roku przyznawane są Szpile za: otwarty umysł, poczucie humoru, dystans do siebie i otaczającego świata, za działania poruszające intelekt społeczny oraz chodzenie pod prąd fasadowej poprawności i wątpliwej normalności. Wyboru laureatów dokonuje corocznie zmieniająca się Kapituła Szpil Satyrykonu, reprezentująca polskie środowiska opiniotwórcze. Dotychczas w skład jej weszli: Artur Andrus, Rafał Bryndal, Piotr Cieplak, Sylwia Chutnik, Magda Czapińska, Mikołaj Lizut, Jerzy Kisielewski, Grzegorz Miecugow, Tomasz Olbratowski, Wojciech Orliński, Andrzej Pacuła, Agata Passent, Magda Piekarska, Marek Przybylik, Mirosław Ratajczak, Łukasz Rostkowski (LUC), Justyna Sobolewska, Grzegorz Szczepaniak i Janusz Weiss. Niektórzy z wymienionych godzili się pełnić obowiązki kilkakrotnie.
Ponieważ pierwszego z laureatów nominowało aż czterech członków kapituły, losy tej Szpili zostały natychmiast – już na tym etapie prac – przesądzone. I choć wielu z czytających przekona zapewne najbardziej lapidarne uzasadnienie – za „Ucho Prezesa”. I tyle – rozwińmy, że nagroda ta została również przyznana np. za kongenialny przekład z Naszego na polski, czyli Dobrej zmiany na Powrót do przyszłości. Można to porównać do rewolucji, jaką było przetłumaczenie Biblii z łaciny na języki narodowe. Tym samym Robert Górski został laureatem Szpili Satyrykonu po raz drugi (pierwszy raz w 2014 za Kabaret Moralnego Niepokoju i „Posiedzenia rządu”).
Szpile do tej pory otrzymali: MARIA PESZEK i MAREK RACZKOWSKI (2013), ROBERT GÓRSKI i TYMON TYMAŃSKI (2014), MICHAŁ WALCZAK i MACIEJ ŁUBIEŃSKI jako twórcy „Pożaru w burdelu” oraz MARIA CZUBASZEK za działania poruszające intelekt społeczny (2015), JOANNA KOŁACZKOWSKA za kunszt improwizacji i wbijanie szpil tam, gdzie trzeba i WOJCIECH MŁYNARSKI za twórczość, z którą przetrwamy każdą paranoję... (2016), ROBERT GÓRSKI za „Ucho prezesa” (2017), MACIEJ STUHR za to, że ma odwagę mówić to, co myśli. Uroczy artysta, przyzwoity człowiek (2017), STANISŁAW TYM za skuteczne dbanie o naszą higienę psychiczną (2018), HENRYK SAWKA za książkę „Hatakumba w rysunkach….” (2018)
Brązową statuetkę SZPILI (blisko półtorakilogramowej wagi) w formie damskiego buta, „szpilki”, którą obdarowani są laureaci, zaprojektował artysta rzeźbiarz Leszek Michalski.
Wernisaż
fot. Ireneusz Sobieszczuk