MARTA CZOK
To nazywasz sztuką?
maj – czerwiec 2020
Wystawa malarstwa Marty Czok, artystki o polskich korzeniach, przez ostatnie 40 lat mieszkającej w Castel Gandolfo we Włoszech, a wcześniej wychowywanej w środowisku powojennej polskiej emigracji w Anglii prezentuje wybór ponad dwudziestu obrazów satyrycznych, najbardziej reprezentatywnych dla Jej twórczości. Obrazy były wcześniej pokazywane w różnych kompilacjach, na wystawach indywidualnych w muzeach Włoch i kilku innych krajów europejskich.
Marta Czok, uważna obserwatorka społeczeństwa, pośród którego żyje, świata polityki i finansjery, pokazuje w swych obrazach, ironicznie i bezkompromisowo, okraszone humorem dwa obszary tematyczne, które jednakże wyraźnie od siebie oddziela.
Pierwszy z nich zawiera motywy zapamiętane z dzieciństwa, sceny rodzajowe z wydarzeń i uroczystości rodzinnych, z humorem i w sentymentalnym tonie przedstawiane angielskie i włoskie zwyczaje, przeplatane bajkowością użytych atrybutów i aranżacją fantazyjnych, teatralnych scen, poważnych lalek i arlekinów, których role są ilustracją świata wspomnień.
Drugi obszar obejmuje krytykę współczesnego świata, hierarchie zależności, stanowisk i finansjery. W narracyjnych obrazach malarka przedstawia szeroki świat społeczeństwa podzielonego na tych, co „na szczycie”, korzystających z przywilejów swoich stanowisk, gardzących tymi, którzy swoje miejsce mają zawsze „na dole”, spełniając rolę usługodawców. W tej grupie prac malarka piętnuje cechy potocznie określające ludzkie zachowania i przywary: zazdrość, plotkarstwo, zarozumiałość, szyderstwo.
Na ekspozycji zaplanowano podział prac zgodnie z tematami opisanymi powyżej. Obrazy wykonane są na płótnie, malowane techniką olejną i akrylową, z wyraźnym rysunkiem, wykonanym ołówkiem (grafitem). Kolorystyka użytych barw jest zawężona do kilku podstawowych kolorów: dominuje szary, ciemnoszary i grafitowy, czerwony, niebieski, biały, złoty. Kolory mają swoje symboliczne znaczenie: szary i grafitowy symbolizują przeszłość i śmierć, a także nastrój – smutek; czerwony – bogactwo, siłę, dominację; niebieski – nadzieję, radość, dzieciństwo; biały – duchowość, ulotność; złoto – bogactwo w negatywnym znaczeniu. Część obrazów ma nietypowy format. Niektóre posiadają formę tryptyku i kształt obrazów ołtarzowych.
Prezentowane na wystawie prace pochodzą z kolekcji artystki oraz ze zbiorów Fundacji Polskiej Sztuki Emigracyjnej 1939–1989.
Ekspozycji towarzyszy dwujęzyczny katalog zawierający reprodukcje wybranych prac artystki.
Fragment katalogu: pobierz plik PDF
Marta Czok
Brytyjska malarka polskiego pochodzenia. Urodziła się 25 sierpnia 1947 r. w Bejrucie jako córka Jadwigi Żurakowskiej i Józefa Czoka. Rok później wraz z rodziną przeniosła się do Londynu, gdzie zdobyła wykształcenie i otrzymała brytyjskie obywatelstwo. W 1974 r. ukończyła studia Tekstylia i Wzornictwo w St. Martin's School of Art w Londynie. W swej twórczości zajmuje się malarstwem, ukazując wielowymiarowy obraz rzeczywistości, w której łączy symbolizm z groteską. Marta Czok rozpoczęła działalność artystyczną jako portrecistka. Jednym z ciekawszych zleceń było namalowanie wizerunku Mary Wilson, żony premiera Wielkiej Brytanii Harolda Wilsona. W latach 1973-1977 projektowała modę w Londynie i Rzymie, m.in. dla Alta mody. W 1974 r. zamieszkała z mężem we Włoszech. W 1977 r. podjęła decyzję o powrocie do malarstwa, lecz już w nieco zmienionej formie. Po 1981 r. w obrazach Czok pojawiły się elementy satyryczne. Inspiracją dla artystki była twórczość brytyjskiego rysownika Ronalda „Carla” Gilesa. W ciągu 37-letniej działalności artystycznej prezentowała swoje prace w Ameryce i Europie, intensywnie współpracując z Alitalia per l’Arte. Miała ponad 30 wystaw indywidualnych. Brała też udział w wielu międzynarodowych prezentacjach, m.in. podczas festiwali oraz targów sztuki Arte Fiera Bologna, MiArt. ArtePadova, ArteGenova, Expo Arte Bari, ArtExpo Arezzo i Immagina Arte w Reggio Emilia.W 2008 r. Telewizja Polska wyemitowała film dokumentalny pt. „O Marcie, która jest Polką” ukazujący wpływ II wojny światowej na twórczość malarki. Jej prace znajdują się w prywatnych kolekcjach, m.in.: we Włoszech, w Australii, Belgii, Japonii, Niemczech, Szwajcarii, Szwecji, USA, Wielkiej Brytanii. Są również prezentowane na stałej ekspozycji w Galerii Studio CS w Castel Gandolfo.
Z dorobkiem artystki można zapoznać się także na autorskich stronach www.martaczok.com, www.store.martaczok.com oraz www.facebook.com/MartaCzokPaintings/.
Marta Czok mieszka i pracuje w Castel Gandolfo we Włoszech.
Opracowanie Paulina Pilcicka
Studio CS
Castel Gandolfo (Roma)
Kurator: Henryka Milczanowska, Fundacja Polskiej Sztuki Emigracyjnej 1939–1989
Współpraca: Paulina Pilcicka
Projekty druków towarzyszących: Tomasz Rupociński, Labografia