PRZEPOTWARZANIE
19 listopada 2021 – 3 kwietnia 2022
PRZEPOTWARZANIE to podstępny proces. To gra bez reguł, w której uczestniczymy wszyscy w podwójnej roli – przepotwarzanych i przepotwarzających. Patrząc na twarze, świadomie lub nie, interpretujemy je, a tym samym deformujemy. Czyniąc to, tworzymy... KARYKATURY. Zjawisko przepotwarzania pozostaje niewyczerpanym źródłem pytań. Prezentowana wystawa może je powieli, może skomplikuje, a na niektóre może udzieli (p)odpowiedzi. Historia twarzy jest bowiem wielowątkowa. Swoje miejsce w niej znajdują: portrety/autoportrety, karykatury/autokarykatury, twarze nie-twarze, twarze-hybrydy, twarze-metafory, abstrakcyjne typy, sztucznie wypreparowane fizjonomie i wizerunki zindywidualizowane, twarze ludzi znanych, twarze uwiecznione raz jeden, przypadkiem i te przepotwarzane po wielokroć, twarze w tłumie – do złudzenia podobne – i te wyróżniające się, samotne, twarze zastygłe w grymasie i strojące miny... Teatr twarzy to teatr magiczny. Kto jest ciekaw twarzy – wielu i różnych, prawdziwych i zmyślonych – niech wejdzie!
kuratorka: Karolina Prymlewicz
projekt graficzny katalogu i plakatu wystawy: Tomasz Rupociński, Labografia
Witold Mysyrowicz
Karykatura Lecha Wałęsy, lata 90. XX w., kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Witold Mysyrowicz
Balcerowicz święta krowa [karykatura Leszka Balcerowicza], 2002, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Roman Cieślewicz
Autokarykatura, przed 1973, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Waldemar Świerzy
Marilyn Monroe, ok. 1995, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Edmund Mańczak
Karykatura Krystyny Jandy, 1984, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Edmund Mańczak
Karykatura Kaliny Jędrusik, 1982, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Edmund Mańczak
Karykatura Wojciecha Jaruzelskiego, 1984, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Zbigniew Kiulin
Autokarykatura, bez daty, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Stefan Brzozowski
Mona Lisa zabezpieczona przed porywaczami, bez daty, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Jacek Rupiński
Okularnik, ok. 1975, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Stanisław Gratkowski ps. Ibis
Karykatura Zbigniewa Cybulskiego, bez daty, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Eryk Lipiński
Karykatura Galla Anonima, lata 80. XX w., kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Wacław Kondek
Z cyklu „Portrety”, 1965, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Wacław Kondek
Z cyklu „Portrety”, 1965, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Wacław Kondek
Z cyklu „Pandemonium”, 1973, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Wacław Kondek
Z cyklu „Pandemonium”, 1973, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Lech Frąckowiak
Karykatura Fryderyka Chopina, 2009, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Ireneusz Parzyszek
bez tytułu, lata 90. XX w., kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Zygmunt Januszewski
bez tytułu, 1982, kolekcja Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
fot. Ireneusz Sobieszczuk
Twarz od wieków jest obiektem fascynacji artystów, naukowców i myślicieli. Może wyrażać niezliczone emocje i to w jej wyrazie odnajdujemy mnóstwo znaczeń. Sposób uchwycenia oraz ukazania charakterystycznych cech danej osoby, szczególnie w przypadku karykatury portretowej, otwiera pole do wielu interpretacji związanych zarówno z jej bohaterem, jak i z intencjami artysty. Problematyka interpretowania, przedstawiania i deformowania twarzy pojawia się w proponowanym przez Karolinę Prymlewicz tytułowym pojęciu przepotwarzania. W zamieszczonym w książce eseju analizuje złożoność historii postrzegania twarzy i jej portretowania. Rozważa, czym jest przepotwarzanie i jaki jest jego cel. Autorka opisuje sposób, w jaki interpretujemy twarze innych ludzi. W książce znajduje się również tekst Elżbiety Laskowskiej relacjonujący w krótkim zarysie kształtowanie się definicji terminu karykatura.
Tekstom w Przepotwarzaniu towarzyszy bogaty zbiór reprodukcji m.in. autoportretów Josepha Ducreux, rzeźb Franza Xavera Messerschmidta, fotografii Tomasza Machcińskiego oraz dzieł najwybitniejszych twórców karykatury portretowej z kolekcji Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego, takich jak m.in. Andrzej Stopka, Edmund Mańczak, Edward Ałaszewski, Edward Głowacki, Eryk Lipiński i Izabella Kulczyńska.
redakcja i fotoedycja: Karolina Prymlewicz
projekt graficzny: Tomasz Rupociński, Labografia
ISBN: 978-83-87994-44-0
oprawa: twarda
liczba stron: 112
wydawca: Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
miejsce i rok wydania: Warszawa 2021
nakład: 400 egz.
cena: 79 PLN